Dünyanın gözü bu zirvede… Çin, Suudi Arabistan’a çıkarma yaptı

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Suudi Arabistan’a düzenlediği ve tüm dünyada merakla izlenen resmi ziyareti kapsamında Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la bir araya geldi. Prens Selman, Çin liderini törenle karşıladı.

ABD’nin Asya Pasifik’e odaklandığı bir dönemde Orta Doğu’da etkisini artırma arayışındaki Çin’in Suudi Arabistan’a çıkarma yapması dikkat çekti. Ziyaret kapsamında Suudi Arabistan ile Çinli şirketler, çeşitli alanlarda 34 yatırım anlaşmasına imza attı.

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz’in davetlisi olarak Riyad’a giden Şi, Çin-Arap Ülkeleri Zirvesi’ne katılacak. Zirveye lider düzeyinde katılım gösterecek ülkeler arasında Mısır, Filistin, Ürdün, Tunus, Yemen, Moritanya, Sudan da yer alıyor.

Şi, dün havalimanında yaptığı açıklamada, Çin ile Arap ve Körfez ülkeleri arasındaki ilişkileri yeni bir düzeye taşımak arzusunda olduğunu kaydetmişti.

ÇİN-ABD REKABETİNDE YENİ DÖNEM

Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin arasında artan rekabet, küresel enerji kaynaklarının büyük bölümünü barındıran Orta Doğu bölgesini yeni bir etki mücadelesinin sahnesi haline getiriyor. Washington’ın Çin’i “uzun vadeli en önemli tehdit” olarak nitelediği ve küresel stratejisinde ağırlığını Asya-Pasifik bölgesine kaydırdığı bir dönemde, Pekin yönetimi de ABD’nin uzun yıllar bölgesel gelişmeleri biçimlendiren aktör olduğu Orta Doğu coğrafyasında etkisini artırma arayışında.

Washington ve Riyad arasındaki ilişkiler, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi ve Suudi Arabistan’ın insan hakları sicili nedeniyle halihazırda sorunlu haldeyken, Ukrayna-Rusya Savaşı’nın ardından petrol üretiminin azaltılmasına ilişkin tartışmayla yeniden gerilimli bir seyre girmiş durumda.

ABD Başkanı Joe Biden’ın bu yılın başında Riyad’a yaptığı ziyaret, ilişkilerde beklenen olumlu havayı sağlayamazken, iki ülke, Suudi Arabistan ve Rusya öncülüğündeki “OPEC +” ülkelerinin 5 Kasım’da petrol üretimini azaltma kararı alması nedeniyle ihtilafa düşmüştü.

ÇİN BOŞLUĞU DOLDURUR MU?

Çin’in, ABD’nin ilgisinin Orta Doğu’dan kayması ve bölgesel aktörlerin Washington’ın politikalarına açık direnciyle ortaya çıkan ekonomik ve siyasi güç boşluğunu doldurmaya aday bir aktör olup olmadığı tartışılıyor. Son yıllarda Kuşak ve Yol Girişi kapsamında bölgede 200’den fazla enerji ve altyapı projesi yürüten Pekin’in, bölgenin kaynaklarına ilgisi artmış durumda.

Enerji ihtiyaçlarının yüzde 70’ini ithalat yoluyla karşılayan Çin, Orta Doğu petrolünün en önemli alıcısı konumunda. Çin, geçen yıl bölgenin en büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan’ın ihraç ettiği ham petrolün yüzde 27’sini tek başına satın aldı. Çin ile Suudi Arabistan, petrol ticareti ödemelerinin yuan ile yapılması için de görüşmeler yürütüyor. Bunun hayata geçirilmesi ABD dolarının enerji anlaşmalarında kullanılan temel para birimi rolünü sarsabilir.

Çin Devlet Başkanı Şi, 2016’da Riyad’ı ziyaret etmiş, 2019’da da Veliaht Prens Muhammed Bin Selman ile Pekin’de görüşmüştü. (SOZCU.COM.TR/AA)